Στη φωνητική ψυχοθεραπεία, χρησιμοποιώντας σαν κύριο όργανο τη φωνή και πάντα στα πλαίσια της θεραπευτικής σχέσης, δημιουργείται ένας ασφαλής χώρος όπου τα συναισθήματα μπορούν να βιωθούν και να εκφραστούν ελεύθερα και στο έπακρο αυτού που είναι.
Η φωνή είναι το προσωπικό μουσικό μας όργανο. Όταν τραγουδάμε αισθανόμαστε τις δονήσεις στο σώμα μας, ερχόμαστε στο κέντρο μας.
Όπως περιγράφει η Dr. Austin (2008), στην πορεία της ζωής μας, πολλοί από εμάς «χάνουμε» την προσωπική μας φωνή κάποιες φορές απότομα, ενώ άλλες φορές σταδιακά χωρίς να συνειδητοποιούμε ότι συμβαίνει. Όταν οι ανάγκες μας και τα συναισθήματά μας έχουν αγνοηθεί ή έχουν δεχθεί κριτική, μαθαίνουμε να τα κρίνουμε ή να τα αγνοούμε και εμείς οι ίδιοι.
Προκειμένου να επιβιώσουμε και να συνεχίζουμε να λειτουργούμε, ζωτικά μέρη της προσωπικότητάς μας που αντιπροσωπεύουν την αληθινή μας φωνή παραμένουν κρυφά γιατί δεν είναι ασφαλές να εκφράσουμε αυτό που πραγματικά πιστεύουμε και νιώθουμε (σελ. 24).
Πολλές φορές λοιπόν, καταλήγουμε να χάνουμε την επαφή με τον εαυτό μας και να πορευόμαστε στη ζωή μουδιασμένοι, χωρίς ακριβώς να γνωρίζουμε τι θέλουμε ή τι είναι αυτό που μας φταίει. Μέσα μας δημιουργείται ένα εσωτερικό κενό, το οποίο σπεύδουμε να καλύψουμε με αγορές, φαγητό, σεξ, αλκοόλ, ναρκωτικά. Γεμίζουμε το πρόγραμμά μας και κρατάμε απασχολημένο τον εαυτό μας, ώστε να προλάβουμε να πέσουμε για ύπνο πριν ακούσουμε τη σιωπή μας…
Εκλαμβάνοντας το σώμα μας σαν αντικείμενο, σέρνοντάς το για να ικανοποιήσει όλες αυτές τις «ανάγκες» που του έχουμε επιβάλλει, το σώμα μας πολλές φορές επαναστατεί, εμφανίζοντας τα δικά του συμπτώματα. Αφού η φωνή μας σε αυτό το θορυβώδες τοπίο δεν είναι αρκετά δυνατή για να ακουστεί, το σώμα μας προσπαθεί σε μια ύστατη προσπάθεια να μας υπενθυμίσει ότι κάτι ίσως να χάσαμε στην πορεία …
Σε αυτή λοιπόν τη βεβιασμένη καθημερινότητα, η φωνή, δημιούργημα της δικής μας εσωτερικής κίνησης και άμεσα συνδεδεμένη με την ψυχή μας, μας βοηθά να παραδώσουμε τον έλεγχο και πάλι στο σώμα μας, φέρνοντάς μας στο εδώ και στο τώρα.
Στη φωνητική ψυχοθεραπεία, χρησιμοποιώντας σαν κύριο όργανο τη φωνή και πάντα στα πλαίσια της θεραπευτικής σχέσης, δημιουργείται ένας ασφαλής χώρος όπου τα συναισθήματα μπορούν να βιωθούν και να εκφραστούν ελεύθερα και στο έπακρο αυτού που είναι. Χρησιμοποιώντας σαν τρόπους έκφρασης την αναπνοή, τη φωνή, τους φυσικούς αυθόρμητους ήχους, την ακρόαση – ερμηνεία – δημιουργία τραγουδιών και τον λεκτικό διάλογο, ο συμμετέχων έρχεται σε επαφή τόσο με συνειδητές όσο και με ασυνείδητες πλευρές του εαυτού του.
Ένα μεγάλο πλεονέκτημα που έχει η μουσική, όντας μη λεκτική, και ιδιαίτερα η φωνή μας, είναι ότι μας δίνει ευκολότερη πρόσβαση τόσο στο προσωπικό όσο και στο συλλογικό ασυνείδητο και ενισχύει την ανάδυση συναισθημάτων, σκέψεων, εικόνων και αναμνήσεων.
Το συγκεκριμένο μοντέλο φωνητικής ψυχοθεραπείας αναπτύχθηκε από τη Dr. Austin και ενσωματώνει τις ιδέες και θεωρίες της αναλυτικής ψυχολογίας (Carl Jung) με την πρακτική της φωνητικής μουσικοθεραπείας. Η προσέγγιση αυτή περιλαμβάνει τεχνικές όπως το vocal holding (φωνητικό κράτημα), το free associating singing (ελεύθερο συνειρμικό τραγούδι), το toning και το chanting.
Οι τεχνικές αυτές μας βοηθούν να γνωρίσουμε εκ νέου τον εαυτό μας, ανακαλύπτοντας πλευρές που μπορεί να είχαμε ξεχάσει ή «θάψει» στα βάθη του «είναι» μας. Προσεγγίζουμε ξανά το κέντρο μας, διοχετεύοντας αυτή τη φορά την ενέργειά μας σε ένα δημιουργικό, παρά αυτοκαταστροφικό κανάλι.
Έχοντας σαν οδηγό το σώμα μας και μέσω της έκφρασης, η εμπιστοσύνη στον οργανισμό μας αρχίζει να αυξάνεται. Σταδιακά, αποκτάμε πλέον μια εσωτερική εστία αξιολόγησης, δημιουργώντας την ικανότητα να κινηθούμε προς μια κατεύθυνση επιλογών που δεν βασίζεται στις τύψεις, στις ενοχές, στον φόβο αλλά στην προσωπική μας ελευθερία.
Βιβλιογραφία: Austin, D. (2009). The theory and practice of vocal psychotherapy (pp. 24). London: Jessica Kingsley Publishers.
Συγγραφέας: Έλενα Πασούδη, Νοσηλεύτρια, Mουσικοθεραπεύτρια – MA, NMT, AVPT- trainee